Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ / TİB615 - TEMEL İSLAM BİLİMLERİ(DOKTORA)

Kodu: TİB615 Adı: İTİKADİ MEZHEPLER TARİHİ Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 6
Sınıf/Yarıyıl 1 / Güz
Ders Düzeyi Yükseklisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü TEMEL İSLAM BİLİMLERİ(DOKTORA)
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı ABDULLAH NAMLI (abdnamli@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
ABDULLAH NAMLI,
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Bu dersin amacı; İlk dönem İslam Mezhepleri ve günümüzde yaşayan dini-siyasi İslam mezhepleri hakkında temel bilgiler vermek, dini farklılaşmaların sebepleri hakkında bilgi sahibi olmak.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 İslam Mezheplerinin tarifi, konusu ve gayesini tanımlayabilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-7 Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
Seminer-Sunum-Rapor
Uygulama Sınavı
DÖÇ-2 Tarihi süreçte ortaya çıkan temel İslam mezheplerini tanıyabilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-8 Alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
Seminer-Sunum-Rapor
Uygulama Sınavı
DÖÇ-3 Mezheplerin önemli temsilcileri ve eserlerini bilebilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-7 Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
Seminer-Sunum-Rapor
Uygulama Sınavı
DÖÇ-4 Beşeri tezahürler olan mezhepleri tarafsız ve bilimsel bir yaklaşımla değerlendirebilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-8 Alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
Seminer-Sunum-Rapor
Uygulama Sınavı
DÖÇ-5 Mezhebi fikirlerin oluşumundaki sosyal, kültürel dini ve siyasi unsurları açıklayabilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-7 Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
PÇ-11 Alanındaki güncel gelişmeleri ve yürütülen projeleri nicel ve nitel verilerle destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara uygun iletişim araçlarıyla aktarır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
Seminer-Sunum-Rapor
Uygulama Sınavı
DÖÇ-6 Mezheplerin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirebilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
Seminer-Sunum-Rapor
Uygulama Sınavı
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Mezhepler Tarihinin tanımı, konusu, amacı, metodu; Temel kavramlar ve kaynaklar; mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, alt kolları, yayıldıkları bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkıları anlatılacaktır.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 İslam Mezhepleri Tarihi dersinin amacı, sahası, metodu, temel kavramlar. Anlatma Yöntemi
2 Klasik mezhepler tarihi kaynakları ve özellikleri, Mezheplerin tasnifi. Anlatma Yöntemi
3 İlk ihtilaflar ve mezheplere ayrılmaya yol açan sebepler. Anlatma Yöntemi
4 Hariciler, İbadiyye, temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
5 Şia ve Zeydiyye; temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
6 Mürcie ve Mu'tezile. Anlatma Yöntemi
7 Ehli's-Sünnet ve'l-Cemaat; Selef-i Sâlihîn, Mâtürîdiyye ve Eş’ariyye. Anlatma Yöntemi
8 Ara Sınav
9 İsmailiyye ve İmamiyye. Anlatma Yöntemi
10 Nusayrilik, temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
11 Dürzilik temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
12 Yezidilik, temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
13 Kadiyanilik, temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
14 Vehhabilik temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
15 Bahailik, temel siyasi ve itikadi görüşleri. Anlatma Yöntemi
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 Fığlalı, Ethem Ruhi. Çağımızda İtikadi İslam Mezhepleri. Ankara: Selçuk Yayınları, 1986.
2 Kutlu, Sönmez-Onat, Hasan (Ed.). İslam Mezhepleri Tarihi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
3 Eş‘arî, Ebü’l-Hasen. Makâlâtü’l-İslâmiyyîn ve İhtilâfü’l-Musallîn. thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 1995.
4 Bağdadî, Abdulkâhir. el-Fark Beyne’l-Fırak. thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid. Sayda-Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 1995.
5 Şehristânî, Abdülkerim. el-Milel ve’n-Nihal. thk. Emîr Ali Mehennâ - Ali Hasen Fâûr. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 6. Basım, 1997.
6 Öz, Mustafa. Başlangıçtan Günümüze İslam Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
7 Bulut, Halil İbrahim. İslam Mezhepleri Tarihi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2016.
8 Çetin, Maksut-Batur, Muhammet Raşit ed. İslam Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2023.
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Ders Kitabi, Prejeksiyon Cihazı

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 5 10 50
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 4 10 40
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 3 2 6
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 4 5 20
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 4 5 20
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 180