Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

HACIBEKTAŞ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU / YPZ202 - İNSANSIZ HAVA ARACI TEKNOLOJİSİ VE OPERATÖRLÜĞÜ

Kodu: YPZ202 Adı: YAPAY ZEKA Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 4
Sınıf/Yarıyıl 2 / Bahar
Ders Düzeyi Önlisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü İNSANSIZ HAVA ARACI TEKNOLOJİSİ VE OPERATÖRLÜĞÜ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı EMRAH UZUN (emrah.uzun@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
EMRAH UZUN,
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, öğrencilere yapay zekânın temel kavramlarını, yöntemlerini ve uygulama alanlarını tanıtmak; problem çözme, öğrenme ve karar verme süreçlerinde kullanılan yapay zekâ tekniklerini öğretmek; öğrencilerin yapay zekâ tabanlı sistemleri analiz etme, tasarlama ve uygulama becerilerini geliştirmektir. Ayrıca yapay zekâ teknolojilerinin toplumsal, etik ve hukuksal etkilerini kavratarak bilinçli ve sorumlu bir bakış açısı kazandırmak hedeflenmektedir.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Yapay zekânın temel kavramlarını, tarihçesini ve güncel uygulama alanlarını açıklar. PÇ-12 İnsansız hava aracı teknolojisiyle ilgili uygulamalar için gerekli teknik ve modern araçlar ile bilgisayar yazılımı ve bilişim-iletişim teknolojilerini kullanır.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Yapay zekâ problem çözme ve arama algoritmalarını analiz eder ve farklı senaryolarda uygular. PÇ-9 Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip edebilme, araştırma, meslektaşları ve ekip arkadaşları ile paylaşabilme becerisine sahip olur.
PÇ-12 İnsansız hava aracı teknolojisiyle ilgili uygulamalar için gerekli teknik ve modern araçlar ile bilgisayar yazılımı ve bilişim-iletişim teknolojilerini kullanır.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Yapay zekâ öğrenme yöntemlerini (gözetimli, gözetimsiz, pekiştirmeli öğrenme) uygun problemlere uygular ve değerlendirir. PÇ-12 İnsansız hava aracı teknolojisiyle ilgili uygulamalar için gerekli teknik ve modern araçlar ile bilgisayar yazılımı ve bilişim-iletişim teknolojilerini kullanır.
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Yapay zekâ modelleri içinde yer alan yapay sinir ağları ve derin öğrenme yapılarını tasarlar ve uygulamalı örnekler geliştirir. PÇ-12 İnsansız hava aracı teknolojisiyle ilgili uygulamalar için gerekli teknik ve modern araçlar ile bilgisayar yazılımı ve bilişim-iletişim teknolojilerini kullanır.
Yazılı Sınav
DÖÇ-5 Yapay zekâ teknolojilerinin toplumsal, etik ve hukuksal etkilerini tartışır ve eleştirel bakış açısı geliştirir. PÇ-12 İnsansız hava aracı teknolojisiyle ilgili uygulamalar için gerekli teknik ve modern araçlar ile bilgisayar yazılımı ve bilişim-iletişim teknolojilerini kullanır.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Yapay zekâya giriş, tarihçe ve temel kavramlar; yapay zekâ uygulama alanları, güçlü ve zayıf yapay zekâ, etik konular; problem çözme yöntemleri ve arama algoritmalarına giriş; sezgisel arama yöntemleri, oyunlarda yapay zekâ; bilgi temsili, mantıksal çıkarım ve kural tabanlı sistemler; uzman sistemler ve örnek uygulamalar; makine öğrenmesine giriş ve öğrenme türleri; karar ağaçları, Naive Bayes ve performans ölçütleri; yapay sinir ağlarına giriş, perceptron ve temel yapılar; derin öğrenmeye giriş, CNN ve görüntü işleme uygulamaları; RNN, LSTM ve doğal dil işleme uygulamaları; pekiştirmeli öğrenme ve uygulamaları; güncel yapay zekâ teknolojileri (GPT, Transformer, büyük dil modelleri);
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Dersin tanıtımı, yapay zekâya giriş / Yapay zekânın tarihçesi ve gelişim aşamaları / Temel kavramlar: Zekâ, otomasyon, öğrenme Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
2 Yapay zekâ uygulama alanları (sağlık, savunma, finans, endüstri, eğitim vb.) Güçlü ve zayıf yapay zekâ kavramı / Etik ve sosyal etkiler Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
3 Problem çözme ve arama yöntemleri Durum uzayı, arama stratejileri / Bilgilendirilmiş ve bilgisiz arama algoritmaları Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
4 Sezgisel arama, A* algoritması / Derinlik öncelikli / genişlik öncelikli arama / Oyunlarda yapay zekâ (minimax, alfa-beta budama) Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
5 Bilgi temsili yöntemleri / Mantıksal temsil (önermeler mantığı, predikat mantığı) / Kural tabanlı sistemler ve çıkarım mekanizmaları Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
6 Uzman sistemler / Bilgi tabanı ve çıkarım motoru / Örnek bir uzman sistem tasarımı Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
7 Makine öğrenmesine giriş / Öğrenme türleri: gözetimli, gözetimsiz, pekiştirmeli öğrenme / Basit algoritmalar: lineer regresyon, k-NN Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
8 Ara Sınav
9 Karar ağaçları ve rastgele ormanlar / Naive Bayes sınıflandırıcı / Doğruluk, hassasiyet, F1 skoru gibi performans ölçütleri Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
10 Yapay sinir ağlarına giriş / Perceptron ve ileri beslemeli ağlar / Aktivasyon fonksiyonları Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
11 Derin öğrenmeye giriş / Evrişimsel Sinir Ağları (CNN) / Görüntü işleme uygulamaları Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
12 Tekrarlayan Sinir Ağları (RNN, LSTM, GRU) / Doğal dil işleme uygulamaları / Chatbot örnekleri Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
13 Pekiştirmeli öğrenme / Q-learning, Deep Q-learning / Oyun ve robotik uygulamalar Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
14 Güncel yapay zekâ teknolojileri (Büyük Dil Modelleri, GPT, Transformer yapıları) / Endüstride yapay zekâ projeleri / Türkiye ve dünyada yapay zekâ çalışmaları Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
15 Öğrencilerin uygulamalı küçük proje örnekleri / Final sınavına hazırlık Anlatım, Soru-Cevap, Beceri Geliştirme
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 Goodfellow, I., Bengio, Y., & Courville, A. Derin Öğrenme (Türkçe çeviri). ISBN: 978-6058213296
2 Attila, A. Ş. (2022). Yapay Zekâ Teknolojisi ve Uygulamaları. Dikeyeksen Yayıncılık.
3 Russell, S. J., & Norvig, P. (2021). Artificial Intelligence: A Modern Approach (4th ed.). Pearson.
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Bilgisayar, Projektör

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 4 7 28
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 2 9 18
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 1 5 5
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 5 10
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 3 5 15
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 120