Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

FEN- EDEBİYAT FAKÜLTESİ / ÇTL 249 - ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ

Kodu: ÇTL 249 Adı: KIRGIZ TÜRKÇESİ I Teorik+Uygulama: 2+0 AKTS: 3
Sınıf/Yarıyıl 2 / Güz
Ders Düzeyi Lisans
Ders Türü Zorunlu
Bölümü ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı MEHMET ÇERİBAŞ (ceribas@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
MEHMET ÇERİBAŞ,
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Türkçenin Kuzey-Batı grubundan Kırgız Türkçesi ve ses bilgisi hakkında, örnek metinlerle destekli olarak verilecek genel bilgiler aracılığıyla, öğrencilerin dilimizin kolları arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri tanımasını sağlamak.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Öğrenciler Türkçenin çağdaş lehçelerinin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri öğrenecek PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Kırgız Türkçesinin oluşumu, gelişme evreleri ve kullanıldığı coğrafi alanı açıklayabilir. PÇ-2 Türk dünyası kavramının tarihî gelişimi ve coğrafî sınırlarını bilir, Türk dünyasını oluşturan toplulukların tarihleri, günümüzdeki durumları ve bunların sosyo-kültürel ilişkileri hakkında bilgi sahibi olur.
PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Kırgız Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki temel fonetik farkları açıklayabilir. PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Kırgız edebiyatının Kiril alfabesi ile yazılmış manzum ve mensur eserlerini okuyup, anlayabilir. PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
PÇ-9 Çağdaş Türk lehçeleri arasında aktarma yapabilir.
PÇ-11 Çağdaş Türk edebiyatlarına ait eserleri ve yazarları bilir, bu metinleri inceler, yorumlar ve karşılaştırarak tartışabilir.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Ders Kırgız Türkçesinin yazı ve ses bilgisini verir, yazı dilinin temel gramer yapılarını ve söz varlığını da kapsar. Öğrencinin okuma, konuşma, yazma ve dinleme becerilerinin gelişmesine yoğunlaşır. Programa alınan çağdaş metinlerden ve Kırgız sesli ve görsel yayınlarından örnekler sunar.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Kırgız Türkleri. Kırgızistan’ın coğrafik konumu, devlet yapısı, nüfusu, etnik yapısı, Kırgızların sayısı ve yaşadığı bölgeler, Kırgızların ortaya çıkış tarihi, Kırgız adının anlamı Ders anlatımı, soru-cevap
2 Kırgız Türkçesi. Kırgız Türklerinin kullandıkları alfabeler. Ders anlatımı, soru-cevap
3 Kırgız Türkçesi alfabesi ve imlâ; Kırgızca selamlaşma, vedalaşma, teşekkür etme ve rica etme sözleri Ders anlatımı, soru-cevap
4 Ses Bilgisi. Ünlülerle ilgili bazı bilgiler. Ders anlatımı, soru-cevap
5 Ünsüzlerle ilgili özellikler. Ders anlatımı, soru-cevap
6 Ses olayları. a) Tarih İçindeki Düzenli Ses Olayları; Ders anlatımı, soru-cevap
7 b) Dil içindeki düzenli ses olayları Ders anlatımı, soru-cevap
8 Ara Sınav
9 c) Sözlü dildeki ses olayları Ders anlatımı, soru-cevap
10 Ses Uyumları. Ünlü Uyumları. Ünlü değişmeleri; Ders anlatımı, soru-cevap
11 Ünlü yuvarlaklaşması, ünlü daralması, ünlü genişlemesi; Ünlü düşmesi, Ünlü türemesi Ders anlatımı, soru-cevap
12 Ünsüz uyumu. Ünsüz değişmeleri; tonlulaşma, süreklileşme Ders anlatımı, soru-cevap
13 Tonsuzluk, süreksizlik; akıcı ünsüzler arasındaki değişmeler. Ders anlatımı, soru-cevap
14 genel değerlendirme soru-cevap
15 genel değerlendirme soru-cevap
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 KIRGIZ TÜRKÇESİ GRAMERİ
2 BURAN, Ahmet, ALKAYA Ercan, Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay., Ankara, 2007.
3 ERCİLASUN A. B., Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2007.
4 ERCİLASUN, A. B. vd., Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, KB Yayınları, Ankara, 1991.
5 ÖNER, Mustafa, Bugünkü Kıpçak Türkçesi, TDK, Ankara, 1998.
6 KASAPOĞLU, ÇENGEL Hülya, Kırgız Türkçesi Grameri Ses ve Şekil Bilgisi, Akçağ yayınları, Ankara, 2005.
7 Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Bilgisayar, kitaplar, projeksiyon, CD.

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 2 14 28
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 2 14 28
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 2 6 12
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 5 10
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 2 5 10
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 90