Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

HACI BEKTAŞ VELİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA ENSTİTÜSÜ / AİK 505 - ALEVİ BEKTAŞİ İLMİ KAYNAKLARI

Kodu: AİK 505 Adı: OSMANLI TÜRKÇESİ BELGE TÜRLERİ Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 6
Sınıf/Yarıyıl 1 / Güz
Ders Düzeyi Yükseklisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü ALEVİ BEKTAŞİ İLMİ KAYNAKLARI
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı İLGAR BAHARLU (ibaharlu@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Osmanlı bürokratik nizamının anlaşılabilmesi ve bu istikamette belgelerin bağlamları itibariyle değerlendirilebilmesi, belge tenkitlerinin yapılabilmesi için Osmanlıca belge türlerinin muhteva ve şekil bakımından öğrencilere kavratılabilmesi. Böylece daha tam bir tarih yazımı ortaya koyabilmek için Osmanlı belge serilerinin kaynak olmak bakımından ehemmiyetini idrak ettirebilmek.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Öğrenciler Osmanlıca el yazısı türlerini öğrenecek PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Öğrenciler, Osmanlı bürokratik nizamı ve diplomatik ilmi bağlamında belgelerin tenkidini yapabilecek PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Osmanlıca el yazı çeşitlerinden Sülüs, Nesih, Ta’lik, Divânî, Siyakat ve Rik‘a hakkında genel bilgi verilecektir. Tarih araştırmalarında ana kaynak olarak kullanılan bilhassa Osmanlıca el yazısı ile yazılmış belge türleri tanıtılacaktır. Söz konusu belgelerin diplomatik ilmi açısından tahlilleri yapılacaktır. Klasik Dönem Osmanlı bürokrasisin ürettiği tahrir defterleri, cizye ve avarız defterleri, şer‘iyye sicilleri, ahkâm defterleri, hurûfât defterleri ve modern Osmanlı bürokrasisinin ürettiği nüfus defterleri, temettu‘ât defterleri ile lef usulü yazılan belge serileri üzerinde tetkikat yapılacaktır. Belgelere ulaşmada kullanılacak olan Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi fonları hakkında malumat verilerek bu fonlardan nasıl yararlanılacağı izah edilecektir.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Osmanlıca el yazısı çeşitlerinin genel tanıtımı (Sülüs, Nesih, Ta’lik, Divani, Siyakat yazıları Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
2 Belge türlerinin kâğıt ve şekil özellikleri açısından incelenmesi Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
3 Osmanlı Arşivinde bulunan belge türleri ve fonların tanıtımı Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
4 Tahrir Defterleri, Cizye ve Avârız defterleri okuma ve değerlendirme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
5 Şer‘iyye sicilleri, Ahkâm Defterleri, Hurufât Defterleri okuma ve değerlendirme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
6 Nüfus Defterleri, Temettu‘ât Defterleri okuma ve değerlendirme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
7 Osmanlı bürokrasinin ürettiği defter serilerinin tarih araştırmalarındaki kullanımının örneklendirilmesi Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
8 Ara Sınav
9 Ferman ve Berat türü belge okuma ve değerlendirme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
10 Hatt-ı Hümâyûn ve İrade türü belge okuma ve değerlendirme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
11 Tezkire ve Sadaret Tezkiresi türü belge okuma ve değerlendirilme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
12 Buyuruldu ve Arzuhal türü belge okuma ve değerlendirilme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
13 Tahrirat ve Mazbata türü belge okuma ve değerlendirilme Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
14 Osmanlı bürokrasinin ürettiği belge serilerinin tarih araştırmalarındaki kullanımının örneklendirilmesi Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
15 Osmanlı bürokrasinin ürettiği belge serilerinin tarih araştırmalarındaki kullanımının örneklendirilmesi Anlatma Yöntemi, Kaynak Tarama
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Kitap, Bilgisayar

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 3 14 42
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 3 10 30
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 4 3 12
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 5 6 30
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 5 10
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 2 6 12
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 180