Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

HACI BEKTAŞ VELİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA ENSTİTÜSÜ / AİK 506 - ALEVİ BEKTAŞİ İLMİ KAYNAKLARI

Kodu: AİK 506 Adı: ALEVİLİK KIZILBAŞLIK AKIMININ GELİŞİM TARİHİ Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 6
Sınıf/Yarıyıl 1 / Bahar
Ders Düzeyi Yükseklisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü ALEVİ BEKTAŞİ İLMİ KAYNAKLARI
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı İLGAR BAHARLU (ibaharlu@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Hz. Ali etrafında şekillenen mezhep ve inanç sistemlerinin İslamiyet’in ilk evrelerinden itibaren öğrenmek ve tarihi süreçte bu mezhep ve inanç sistemlerinin ortaya çıkışı hakkında bilgi sahibi olmak. İslamiyet’in ilk devirlerinde Şia hipernim kavramı altındaki Şia fırkaları hakkında bilgi sahibi olmak. İlk tarihi kaynaklar ve kroniklerdeki Şia kavramının karşılığını öğrenmek, İsmailliye ve Caferilik mezheplerinin gelişim süreçleri ile ilgili bilgi sahibi olmak. Arap Aleviliği, Bektaşilik, Kızılbaşlık, Ehl-i Hak / Gôranlık anlayışı, Yarsanlık akımının gelişim süreci, tarihi coğrafyası ve yayılma alanları, birbirleriyle ortak noktaları, farklılıkları, felsefeleri ve teolojik esaslarını öğrenmek

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 İlk tarihi kaynaklar ve kroniklerdeki Şia kavramının karşılığını öğrenmek, İsmailliye ve Caferilik mezheplerinin gelişim süreçleri ile ilgili bilgi sahibi olmak. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 sistemlerinin İslamiyet’in ilk evrelerinden itibaren öğrenmek ve tarihi süreçte bu mezhep ve inanç sistemlerinin ortaya çıkışı hakkında bilgi sahibi olmak. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
İslamiyet’in ilk dönemlerinden itibaren Müslüman topluluklar arasında Hz. Ali, Ehl-i Beyt ve İmamlar kültü etrafında farklı görüş ve inançlar ortaya çıkmıştır. Bu topluluklar yaşadıkları coğrafyada İslamiyet öncesi inançları ve kültürel kodlarından yola çıkarak yeni kabul ettikleri dini, kendi tarihi geçmişlerine uygun bir biçimde yorumlamışlardı. Bu bağlamda farklı coğrafyalarda özellikle Hz. Ali kültü etrafında farklı görüşler ve inanç sistemleri ortaya çıkmıştır. Bu farklı inanç sistemleri ve mezheplerin incelenmesi, analizi ve tasnifi sayesinde daha net ve bilimsel bilgiler elde ederek, bu inanç ve mensuplarının tarihi geçmişi, kaynakları, ritüelleri ve dünya görüşleri hakkında bilgi sahibi olmak birbirlerinden etkileşimlerini tespit etmek.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Genel Şiilik ve fırkaları Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
2 İsmailiyye ve Caferilik Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
3 Arap Aleviliği Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
4 Anadolu’daki Alevilik ve ocaklar Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
5 Hurufilik, Hayderilik, Kalenderilik Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
6 Hurufilik, Hayderilik, Kalenderilik Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
7 Bektaşilik Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
8 Ara Sınav
9 Erdebil Tekkesi, Safevî Tarikatı ve Kızılbaşlık Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
10 Erdebil Tekkesi, Safevî Tarikatı ve Kızılbaşlık Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
11 Yarsanlık Akımı Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
12 Ehl-i Hak / Gôranlık Anlayışı Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
13 Genel Çizgileriyle Türk Aleviliği (Kızılbaşlık) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
14 Kızılbaşlık Anlayışının Genalojisi Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
15 Sınav öncesi genel değerlendirme Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 R. E. Fığlalı (1996) Türkiye’de Alevilik ve Bektaşilik, Selçuk Yayınları, Ankara.
2 Ocak, A. Yaşar (2013). Türkler, Türkiye ve İslam, İletişim Yayınları, İstanbul
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Bilgisayar, kitap

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 3 14 42
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 3 10 30
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 4 3 12
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 5 6 30
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 5 10
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 2 6 12
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 180